Mnogim korisnicima je poznato kako postoje različiti USB standardi. Još 1996. godine objavljena je prva specifikacija USB 1.0, a kasnije su se zaredale nove. Jednom svakih nekoliko godina objavljuju se nove USB specifikacije koje imaju podlogu u svom prethodniku te istodobno donose neku promjenu. U svim slučajevima spomenuti noviteti korisnicima nisu odmah jasni.
U današnje vrijeme u korištenju su aktualni USB 3 te USB 4 standardi, no mnogi se pitaju u čemu je njihova razlika. U nastavku teksta navest ćemo nekoliko ključnih razlika te ih temeljito razraditi.
USB 3 vs. USB 4 – koja je osnovna razlika?
USB 4 je najnovija generacija Universal Serial Bus standarda. Objavljena je u kolovozu 2019. godine i temelji se na Thunderbolt 3 specifikacijama.
USB 3, poznat i pod oznakom Super Speed, je treća velika verzija Universal Serial Bus standarda. Prva USB 3.0 specifikacija objavljena je u studenom 2008. godine i od tada je nadograđena s dvije specifikacije: USB 3.1 (2013. godine) te USB 3.2 (2017. godine).
U tablici koja slijedi navest ćemo najvažnije razlike među navedenim standardima:
| USB 4 | USB 3 | |
| Podržane vrste konektora | USB-C | USB-A, USB-B, USB Micro-B, USB-C |
| Brzine prijenosa (teoretski maksimum) | 120 Gbps | 20 Gbps |
| Isporuka energije (minimum) | 7.5 W | 3.0 W |
| Isporuka energije (maksimum) | 240 W | Do 240 W (tijekom korištenja USB-a 3.2 te USB-a PD 3.1) |
| Kompatibilnost | Kompatibilno sa svim prijašnjim USB generacijama te Thunderboltom 3 | Kompatibilno sa svim prijašnjim USB generacijama |
| Marketing | USB XGbps | SuperSpeed |
| Cijena i izvedba | Snažniji i skuplji. | Cjenovno pristupačniji i u većoj mjeri dostupan |
U nastavku ćemo objasniti svaku od navedenih kategorija u tablici.
-
Podržane vrste konektora
USB 4 je prvi USB standard koji zahtijeva upotrebu specifičnih konektora za rad, a u ovom se slučaju radi o USB-C konektoru. Iz tog razloga brzine prijenosa koje su navedene kod USB-a 4 nećete moći ostvariti s drugim konektorom i samo USB-C ima ovu mogućnost.
S druge strane, specifikacije za USB 3.2 ne stavljaju kao nužnost korištenje određene vrste konektora. Umjesto toga rade s četiri različite vrste USB-ova: SuperSpeed tip A (koji ima pet pinova (iglica) više od USB 2.0 verzije), SuperSpeed tip B konektor, USB 3.0 Micro-B te USB-C. Treba također napomenuti da USB 3.2. Gen 1×2 i Gen 2×2 traže USB-C kabele za optimalni rad.
-
Brzine prijenosa
Kao što i možemo očekivati, USB 4 nudi veće brzine prijenosa podataka od USB-a 3. USB 3.2 Gen 2×2 je najbrža USB 3 varijanta i doseže maksimalne brzine od 20 Gbps, što je zapravo minimum koji ima USB 4. USB 4 može postići brzine do 120 Gbps (varijanta 2.0).
S dolaskom USB-a 4 predstavljeno je tzv. tuneliranje podataka koje omogućuje brzi prijenos raznolikih podataka te efikasniju uporabu dostupnog bandwitha.
| Naziv | Dual-Lane | Brzina (Gbps) | Maksimalna dužina | USB-IF naziv | |
|---|---|---|---|---|---|
| USB 3.2 Gen 1×1 | No | 5 | 2m | SuperSpeed USB 5Gbps | |
| USB 3.2 1×2 | Yes | 10 | 2m | ||
| USB 3.2 Gen 2×1 | No | 10 | 2m | SuperSpeed USB 10Gbps | |
| USB 3.2 Gen 2×2 | Yes | 20 | 1m | SuperSpeed USB 20Gbps | |
| USB4 Gen 2×1 | No | 10 | 1m | ||
| USB4 Gen 2×2 | Yes | 20 | 1m | USB4 20Gbps | |
| USB4 Gen 3×1 | No | 20 | .8m | ||
| USB4 Gen 3×2 | Yes | 40 | .8m | USB4 40Gbps |
-
Isporuka energije
Prva specifikacija za isporuku energije (Power Delivery) pod oznakom USB PD 1.0 pružala je snagu od 100 W, pritom koristeći šest fiksnih profila.
Power Delivery 2.0 specifikacija predstavila je fleksibilnija pravila, a USB PD 3.1 povećao je maksimalnu količinu snage putem USB kabela na 240 W.
USB 3 i USB 4 oboje pružaju isporuku energije do 240 W. Glavna razlika među njima leži u tome da je kod USB-a 4 minimalna snaga 7.5 W i nešto je viša od 3.0 W kod USB-a 3.
-
Kompatibilnost
Kompatibilnost s prijašnjim standardima je vrlo važna stavka kod USB specifikacija, a novije verzije dizajnirane su da imaju takvu karakteristiku.
Ovo nužno ne znači fizičku kompatibilnost jer su neki USB konektori izrađeni kako bi se spajali na specifične USB portove te ih se ne može uključiti u druge vrste portova.
Ovdje se ipak radi o tome da će USB uređaj uvijek moći komunicirati s drugim jednom kad su fizički spojeni bezobzira na to o kojoj se generaciji USB-a radi.
Zbog toga možemo reći da USB 3 i USB 4 standardi imaju kompatibilnost sa svim specifikacijama koje su bile prije njih, a USB 4 ima dodatak kompatibilnosti s Thunderboltom 3.
-
Konvencije nazivlja i marketing
Osim što postoje službeni nazivi za proizvode, USB specifikacije imaju određene konvencije kad je u pitanju nazivlje s kojim se reprezentira u marketinškom smislu. Kod USB-a 1.0 to je bio naziv Full Speed, kod USB-a 2.0 High Speed, a USB 3.0 predstavio je SuperSpeed brendiranje.
Sada se USB portovi i kabeli identificiraju s nazivljem pod oznakom „USB xGbps“ gdje znak „X“ predstavlja brzinu prijenosa u gigabajtima u sekundi. Pored ove oznake zna biti dodana mjerna jedinica vata za označavanje isporuke energije.
-
Cijena vs. izvedba
Napredne značajke USB-a 4 i njegova aktualnost znače da će takvi kabeli ili uređaji koji ga imaju unutar svojih specifikacija biti skuplji. USB 4 zasad možda drži visoke cijene, no s vremenom će i one postati pristupačne čim se ovaj standard proširi u upotrebi.
USB 3 je u ovom trenutku tzv. „budget-friendly“ opcija jer pruža visoku izvedbu s mnogo manjom cijenom. USB 3 je idealna opcija za korisnike koji žele uštedjeti te im ne treba više od osnovnih potreba za povezivanje uređaja. USB 4 će, s druge strane, biti mnogo bolja opcija za gejmere, video editore ili ostale korisnike kojima je potreban kvalitetniji i brži prijenos podataka.
-
Obuhvaćeni standardi
Na kraju možemo spomenuti kako USB 4 ima minimalne standarde koje svaki proizvođač mora ispuniti kako bi s tom oznakom mogao nasloviti svoj proizvod. Najvažniji standard je obvezna upotreba USB-C konektora. Također se zahtijeva podrška za DisplayPort Alternate Mode i Thunderbolt 3.
USB 3 nema obvezne standarde koji se moraju ispuniti i koji traže specifični mod ili značajku pod kojima mora raditi.
Piše: Ervin Mičetić
